Ահագին տանջուելուց յետոյ կարողացայ համայնքներ.հայ կայքը դարձնել OPML ֆայլ։ Առաջ ուղղակի HTML ֆայլ էր, որը խմբագրում էի ձեռքով, բայց դա ինձ բնաւ դուր չէր գալիս։ Իսկ հիմա ֆայլը արդէն նորմալ, մարդկային Outline է, որը սարքել եմ Electric Drummer֊ով։ Ապա օգտագործել եմ XSLT լեզուն այն HTML դարձնելու համար։
Իհարկէ, մանրամասները կը գրէի, բայց դէ երեւի դա կանեմ անգլերէն բլոգում։
Ասանկ բաներ…
Մի քանի օր առաջ գրանցուեցինք ««ՎԻ-ԷԼ-ՎԻ ԷԼԵԿՏՐՈՆԻՔՍ» ԿԵՆՑԱՂԱՅԻՆ ԷԼԵԿՏՐԱՏԵԽՆԻԿԱՅԻ ԽԱՆՈՒԹՆԵՐԻ ՑԱՆՑ»֊ի կայքում։ Իհարկէ, գրանցման ժամանակ մեյլ է գալիս ինքնութիւնը հաստատելու համար։
Ահա եւ մեյլը՝
Եթէ ձեզ թւում է թէ վատն այն է, որ նամակի վերնագիրն է ({ValidateYourEmail}} (մոռացել են render անել) կամ, որ նամակի մէջ գրած է {{CopyPasteLink}}, ապա հաստատ չէք նկատել, որ From:֊ը նշած է vlvonline2020@gmail.com։
Դէ լաւ, նորմալ մեյլ ուղարկելը ահագին բարդ գործ է, հասկանում եմ, ես էլ եմ շատ ժամանակ սխալ աւտոմատացրել, ես էլ եմ շատ անգամներ ընկել սպամի մէջ։
Բայց չէ, հետաքրքիր մասը սկսում է երբ մտնում ես իրենց կայք՝
Ասանկ բաներ…
Ինչ խօսք, մենակ Տելեգրամը չի, որ գլխացաւ է։ Այսօր մի քանի ժամ ծախսել եմ Թուիթերը միացնելու համար։ Հազար ու մի ձեւ փորձում են բարդացնել ամէն ինչը։ Մինչուայլ մաստոդոնում մի հատ request֊ով կարողանում եմ ամէն ինչ աւտոմատացնել։
Խնդալուն այն է, որ Հուգինի պաշտօնական ձեւով չստացուեց, ես ստիպուած էի առանձին գործիք սարքել, որը Իւնիքս֊ի հրամանով է թուիթ անում։
Ամէն դէպքում, կարողացայ նաեւ այն սարքել multi-account. ահա, նաեւ խօսենքի անունից թուիթում եմ։
Մի քիչ տանջուելուց յետոյ կարողացայ միացնել Տելեգրամն ու Թութը։ Արդէն կարելի է մաս֊մաս միացնել նաեւ Լիլիթի բլոգը, իմ անգլերէն բլոգը եւ այլ նախագիծներ որ ունեմ, ասենք Խօսենք֊ը, Systems We Love֊ը, եւ այլն։
Պէտք է ասեմ, ահագին հաւէս է նման համակարգերի հետ աշխատելը։
Հիմա պէտք է հասկանամ ինչպէս միացնել Թուիթերին ու սովորական HTTP Webhook֊երին։
Ամենահաւէսը՝ գրաֆ էլ է գեներացնում։
Մի քանի ժամ տանջուելուց յետոյ կարողացայ վերջապէս Հուգինը պորտ անել FreeBSD֊ի վրայ։ Աւաղ JavaScript Agent֊ը չի աշխատում, այսինքն չեմ կարող JS գրել համակարգի մէջ, բայց մնացած ամէն ինչն աշխատում ա։
Տարորինակաբար (կամ երեւի ոչ այդքան), ամենաբարդ մասը յայտնի համակարգերն աւտոմատացնելն ա, ասենք Telegram֊ը։ Իսկ բաց բայց ոչ յայտնի համակարգերը, ասենք թութն ու ջաբերը, ահաւոր հեշտ ա աւտոմատացնել։
Տեսնենք եթէ կը կարողանամ փոստերն ուղարկել Տելեգրամ։
Տասը տարի առաջ՝ 2012֊ին, այս օրը` Յունուարի 17֊ին, մենք եկանք Հայաստան։ Ի տարբերութիւն նախորդ տարիների՝ ոչ հանգստանալու նպատակով, այլ՝ տեղափոխուելու։
Շատ բան է փոխուել Հայաստանում այս տասը տարուայ մէջ։ Մենք այդ տարուայ առաջին թռիչքն էինք նստել եւ եկել Հայաստան։ Այդ ժամանակ ոչ մէկ չգիտէր՝ ինչ է «սիրիահայ»֊ը, շատերը ինձ պարսկահայի տեղ էին դնում։
Առաջին տարին անցկացրել եմ դպրոցում, որտեղ ինձ ասում էին «իմպըրտնի»՝ փորձելով անցակացնել աւարտական տարիս։ Իհարկէ, ի տարբերութիւն միւսների, ես չէի անցնում ռուսերէն։ Այնպէս չէ, որ միւս առարկաներն անցնելուց բան էի հասկանում, հաշուի առնելով որ մենք գիտական նիւթերը, ինչպիսին է Ֆիզիկան եւ Մաթեմը, անցնում էինք Արաբերէն, իսկ վերջին դպրոցական տարիներին՝ Անգլերէն։
Բայց արի ու տես, որ դպրոցի ընկերներիցս ոչ մէկը չի մնացել իմ շրջապատում։ Ոչ Հայաստանի եւ ոչ էլ Սիրիայի։
Հայաստանի ընկերների հետ կապը կորցրեցի Եւրոպայ տեղափոխուելուց, իսկ Սիրիայի ընկերների հետ՝ Հայաստան գալուց յետոյ։
Չնայած նրան, որ ընդունուել էի Հայաստանի Ամերիկեան Համալսարան (գրաբարով՝ ԷյՅուԷյ), բայց մի կիսամեակ սովորելուց յետոյ դուրս եկայ ՀԱՀ֊ից։
Այդ տարիներին նաեւ բոլորի համար տարօրինակ էր այն, որ կարգիչների մէջ էի խորացել։ Հիմա մի տեսակ առաւելութիւն է «ծրագրաւորող» լինելը, բայց այն ժամանակ, Սիրիահայերի նման, ամէն մարդ չգիտէր այդ մասին։
Երկու տարի Հայաստանում ապրելուց յետոյ տեղափոխուեցի Եւրոպայ, սկսեցի Իտալիայից, ապա Ֆրանսիա, ու վերջում Նիդեռլանդներ։ Չնայած նրան, որ ծնողներս ցանկանում էին տեղափոխուել, ինձ, սակայն, հայրենիքի կարօտն էր կանչում։ Զգում էի, որ այս երկրում ինչ֊որ բան ունէի անելու։
Հետ գանք բուն թեմային, հա՞։
Ուշ գիշեր էր, ժամը 2֊ին անիւները կպան գետնին, դուրս եկանք օդանաւակայանից ու գնացինք տուն։
Ես շատ սպասելիքներ չունէի Հայաստանից, գիտէի, որ DIY (Do It Yourself) երկիր է, եթէ բան ես ուզում, դու պէտք է անես։
Բայց ես մինչեւ այսօր չեմ կարողանում նոյնիսկ երեւակայել, թէ ինչպէս կը լինէր իմ կեանքը, եթէ ես Հայաստանի փոխարէն ապրէի Եւրոպայում, կամ մնայի Սիրիայում։
Շատերին կը թուայ թէ այսօր երկար բարակ գրելու եմ, բայց իրականում ուղղակի ուզում էի ասել, որ երջանիկ եմ այս տխուր երկրում, տխուր եմ որ պէտք է այս երկիրը երջանկացնել եւ շնորհակալ եմ, որ ունեցել եմ ընկերներ, ովքեր ինձ բզել են, որ Եւրոպայից վերադառնամ Հայաստան եւ իմ երազանքները այստեղ իրականացնեմ։
Եթէ ունեմ մի ցանկութիւն այս պահին, դա այն է, որ տասը տարի յետոյ հրապարակեմ «քսան տարի Հայաստանում» գրառումը։
Մինչ նոր հանդիպում։
Ասանկ բաներ…
Այս ամիս տեղի ունեցաւ Հայաստանի չորրորդ «Գրաւիր Դրոշը» խաղը։ Ովքեր տեղեակ չեն, դա հաքերների մրցոյթ է, Անգլերէն ասում ենք «Capture The Flag», որտեղ մասնակիցներին տրւում են մի շարք համակարգեր եւ խնդիրներ, որը իրենք պէտք է ջարդեն եւ լուծեն։
Ստացւում է, որ կազմակերպիչ եմ եղել Հայաստանի բոլոր Դրոշ Գրաւելու մրցոյթներին։
Այս տարի բացմանը մի քիչ տխուր էի։ Նկատեցի, որ ոչ մի աղջիկ ներկայ չէր։ Նման բան երբէք չէր եղել, բոլոր տարիների CTF֊ներին ունեցել ենք աղջիկներ։ Գրողը տանի, նոյնիսկ կազմակերպիչների մէջ միշտ կան աղջիկներ։
Փակման ժամանակ սակայն աւելի ուրախ էի, Լիլիթը միացել էր, հերիք չի իր խումբը զբաղեցրել էր 3֊րդ տեղը, նա՝ ամենարժէքաւոր խաղացողների 3֊րդ տեղը։
Այս տարի նաեւ որոշել էինք միաւորներ տալ Write-Up֊ների համար։ Եթէ կարողացել ես խնդիրը լուծել, հասկացել ես ինչ ա խնդիրը ու գրառել ես այն մասին, ապա քեզ միաւորներ ենք տալիս։
Ես ահագին ուրախացայ, երբ տեսայ որ Դաւիթը ոչ թէ միայն գրառել է ամենաբարդ խնդիրներից մէկի լուծման մասին, այլ նաեւ հրապարակել էր այդ իր բլոգում։
Յաջորդ Դրոշը Գրաւելու մրցոյթը, յոյս ունեմ, տեղի կունենայ մի քանի ամսից։ Այս անգամ աւելի շատ կենտրոնանալու ենք ուսանողների վրայ։
Ասանկ բաներ…
Ամէն տարի մեր ընկերութեանը միանում է մի կամաւոր Birthright Armenia կազմակերպութեան միջոցով։
Այս տարի մեզ միացել էր Ադրիանը, նա եկել է Արգենտինայից։ Իհարկէ, նա շուտով հետ է գնում արեւմուտք, հաւանաբար ԱՄՆ։ Մարդիկ Հայաստանում չեն մնում, մնում են ի՞նչ անեն, գործ չկայ, մանաւանդ մեր ոլորտում1։
Արդիանի հետ ճաշելուց իմացայ, որ նա գտել է իր բարեկամներից մէկին Հայաստանում։ Այդ մասին գրել էին Birthright Armenia֊ի կայքում։
Ահագին ուրախացել էի, երբ տեսայ, որ մեր ընկերութեան անունը նշել էին, մինչեւ նկատեցի, որ յղում էին մեր Ֆեյսբուքեան էջին։
Ահագին տխուր է, երբ հասկանում ես որ խնդիրը ոչ թէ միայն տեխնիկայից չհասկացողների մէջ է, այլ նաեւ «կազմակերպիչների»։
Երեւի մարդիկ նոյնիսկ չգիտեն թէ կայքն ինչ է։ Կարեւորը ֆեյսբուք ունենաս։
Ի դէպ, վերջերս խօսում էի մի խումբ մարդկանց հետ, ովքեր անցեալ տարի կազմակերպել էին Կոսովոյի կառավարութեան ամբողջ անվտանգութիւնը։ Այդ մարդիկ նոյնիսկ կայք չունէին, միայն մեյլ։
Բայց դէ մենք ՏՏ զարգացած երկիր ենք։ Ինչո՞ւ, որովհետեւ բոլորը Ֆեյսբուք ունեն, ահա թէ ինչու։
Ադրիանը հաւանաբար կը գնայ ԱՄՆ եւ կաշխատի որպէս Military Occupational Specialist (MOS) ԱՄՆ֊ի բանակում, որտեղ նա կը սովորի եւ կ՚ունենայ աւելի խորը տեխնիկական գիտելիքներ ու կը ծառայի ԱՄՆ֊ի բանակին որպէս ՏՏ֊ի անվտանգութեան մասնագէտ ու էլ չի վերադառնայ Հայաստան։
Այս խնդիրները լուծելու համար ո՞ւմ հետ խօսել։ Իհարկէ, մենք սովորել ենք, որ եթէ ուզում ես Կրթութեան ոլորտում բան փոխել, ապա պէտք է հեռու մնալ այդ գործով զբաղուող նախարարութիւնից, այսինքն այս դէպքում պէտք է հեռու մնալ ԲՏ Նախարարութիւնից։ Երեւի այս հարցով նամակ գրենք Վարչապետին։
Աւաղ Ֆեյսբուք չունեմ, երեւի կ՚իգնորեն ինձ (։
Ասանկ տխուր բաներ…
Խօսքը ոչ թէ ՏՏ ոլորտի մասին է, այլ Տեղեկատուական Անվտանգութեան մասին։ ↩︎
Ահագին ժամանակ է հետեւում եմ թէ որտեղից են գալիս մարդիկ բլոգս կարդալիս։
Իհարկէ, անգլերէն բլոգում մեծ մասը գալիս են RSS֊ից։
Հայերէն բլոգում 10%֊ը ուղիղ են մտնում, իսկ մնացածը բաժանուած են երկու մասի՝ կամ Թվիթր կամ էլ Տելեգրամ։
Շատ փոքր մաս նաեւ կազմում է Թութը։
Ու ինձ մօտ հարց առաջացաւ՝ արդեօ՞ք կայքում աւելացնել «Subscribe with Email» հնարաւորութիւն։
Շատ պարզ լուծում կը լինի այն մարդկանց համար ովքեր ոչ ունեն թուիթեր, ոչ ունեն տելեգրամ, ոչ էլ օգտագործում են RSS։
Բայց դա նշանակում է, որ ամէն 24 ժամը մէկ պէտք է մարդկանց ուղարկեմ աւտոմատացուած մեյլ։ Ու ոչ թէ ուղղակի մեյլ, այլ HTML֊ով գրած մեյլ։
Կարծիքնե՞ր։
Ասանկ բաներ…
Երեկ հայրիկս պատուաստուեց։
Իհարկէ, խնդրեց, որ իր հեռախօսի մէջ ներբեռնեմ ԱրՄեդի ծրագիրը։
Խնդիր առաջին՝ ՍՄՍ֊ը եկաւ 1 ժամ ուշացած։ Արդէն ուշ էր, թողեցինք յաջորդ օրուան։
Այսօր ՍՄՍ֊ը նորմալ հասաւ, բայց արի ու տես, որ պատուաստման օրը սխալ են նշել։
Ու այս մարդկանց պէտք է վստահենք մեր անձնական տուեալնե՞րը։
Ասանկ գեշ բաներ…