— Սոյայի կաթ ունէ՞ք:
— Հա, բայց նուշի ա:
Կարգերով պահոցներ՝ Մտքեր
iOS֊ի կղպանք
Երեկ Էփլը հրապարակեց, որ նոր կարողութիւն են թողարկում iOS֊ի համար՝ Lockdown Mode։
Սա իրականում շատ աւելի կարեւոր է, քան մարդկանց թւում ա։ Հիմնական խնդիրները անվտանգութեան միշտ գալիս են բացթողումների պատճառով։ Դա կարող է լինի ամենապարզ «այս կոճակը չեմ սեղմել» վիճակից, դէպի «համարս հանրային դրած ա» մինչեւ «սխալմամբ յղման վրայ եմ սեղմել»։
Հայաստանում արդէն մի քանի դէպք գրանցուել է գաղտնալսման։ Չնայած նրան, որ դեռ պարզ չի, թէ ովքեր են այդ իրականացրել, բայց կարեւոր դիրք ունեցող մարդկանց՝ լրագրողների, քաղաքական եւ քաղաքացիական գործիչների (երեւի նաեւ նոյնիսկ բլոգերների) համար շատ կարեւոր է մնալ անվտանգ։
Ինչքան էլ նստենք ու փորձենք մարդկանց կրթել, յարձակուողները միշտ մի քայլ առաջ են լինում։
iOS֊ի նոր կարողութիւնը հասանելի է լինելու յաջորդ թողարկման մէջ, անպայման փորձելու եմ, որ տեսնեմ ինչ կը ստացուի։ Յոյս ունեմ իրենց խոստումները կը կարողանան իրականացնել։
Այդ ժամանակ երեւի ոչ թէ կը գրեմ այստեղ, այլ իմ նոր կայքում, որը յատկացրել եմ նման լուրերի համար՝ քաղաքացի.հայ֊ում։
Ասանկ բաներ…
վարչապետներին ցօգեր են պէտ
Վարչապետ ասելով, ոչ թէ միայն նկատի ունեմ երկրի վարչապետը այլ նաեւ սպասարկիչների վարչապետները։
Արդէն քանի ժամ է նորայրի սպասարկիչը տեղափոխում ենք 1) մեր տնից դէպի մեր օֆիս 2) Funtoo֊ից Gentoo։ Ու նկատեցի, որ ահագին մարդիկ (այս դէպքում հինգ, բայց մեր համայնքում էդ շատ է համարւում) ինձ գրեցին թէ այս կամ այն կայքը չի աշխատում։
Ես այս մասին ահագին մտածել էի, դրա համար էլ ջաբեր.ամ֊ը ունի Թուիթերի եւ թութի հաշիւ, ինչպէս նաեւ ցօգ՝ օրագրում, որտեղ կարող են օգտուողները տեսնել վերջին նորութիւնները եւ թարմացումներին ուղիղ հետեւել։
Երեւի մի հատ էլ օգրագրի հաշիւ բացենք նորայրի համար։
Ասանկ բաներ…
(Հետ) անցում դէպի WordPress
Մի քանի շաբաթ առաջ քոյրս խնդրեց, որ իր համար բլոգ բացեմ։ Իհարկէ, մի անգամից մի հատ FreeBSD Jail միացրեցի եւ մէջը դրեցի WordPress։
Ի զարմանս ինձ, ինձ շատ դուր եկաւ։ Իհարկէ WordPress օգտագործել եմ, այս Ցօգ (ցանցային օրագիր. բլոգ)֊ի առաջին վարկածը հենց WordPress֊ով էր։ Բայց այս անգամ շատ բան էր փոխուել։ Նախ տեղակայելն էր աւելի հեշտ, դոկումենտացիան նորմալ մարդկանց համար էր, ոչ թէ միայն WordPress֊ի ծրագրաւորողների։
Որոշեցի փորձարկեմ եւ եթէ դուրս գայ հետ անցնեմ WordPress֊ի։ Պարզուեց, որ այդքան էլ բարդ չէր ինչքան սպասում էի, գիշերուայ չորսն էր սկսեցի աշխատել եւ առաւօտ տասին աւարտեցի։
Ամէն դէպքում, ինձ միշտ թւում էր թէ գործիքը էական չէ, գրում ես տերմինալի մէջ, թէ սիրուն Markdown խմբագրի մէջ թէ բրաուզերի մէջ։
Շատերն են ինձ ասել, թէ առաջ աւելի շատ էի գրում։ Որոշեցի ստուգել.
Մի ֆայլի մէջ գրեցի իմ գրառումների բողոր անունները, յղումները եւ գրառման օրերը, ապա մի փոքր հրամանով.
$ xmlstarlet select -t -v '/ul/li/span' posts.txt | cut -d ' ' -f 3 | sort | uniq -c | sort
2 2017
2 2019
3 2018
7 2020
14 2022
29 2016
35 2014
47 2021
90 2015
տեսա, որ ամէնաշատը 2015֊ին եմ գրառել։ Երբ WordPress էի օգտագործում։
Յոյս ունեմ ամէն ինչ ճիշտ է տեղափոխուել նոր համակարգ։ Եթէ մի բան չի աշխատում, դէ համարս ունես մեյլս գիտես, ու ես միշտ հասանելի եմ քեզ համար։
Այսուհետ աւելի շատ կը գրեմ (։
Ասանկ բաներ…
Ասք Ինստագրամ Չունենալու մասին
Արդէն քանի տարի է չունեմ ինստագրամ, մի անգամ հաշիւ եմ ունեցել երբ անկախ ընկերութիւն էր, մի անգամ էլ Ֆեյսբուքի առնելուց յետոյ, ուղղակի նրա համար, որ մի քանի հոգու հետ շփուէի։
Լաւաբախտաբար այդ մարդիկ անցան մեյլի, պարզւում է՝ մարդկանց մեյլի անցկացնելը այդքան էլ բարդ չէ։
Ամէն դէպքում, որ հիմա ասում եմ չունեմ Ինստագրամ, ինձ հարցնում եմ «ինչո՞ւ» ու ես հարցը հարցով եմ պատասխանում՝ «իսկ ի՞նչ կայ ինստագրամում», որտեղ հիմնական պատասխանն է լինում «դէ նկարներ կարող ես դնել»։
Բայց ես գիտեմ, իհարկէ, որ իրականութիւնը տենց չի, որ Ինստագրամը նկարների համար չի։ Դրա գլխաւոր ապացոյցը երեք բան է։ Նախ, չկայ «ալբում»֊ի գաղափար, որը մինիմալ բանն է նկարներ կարեւորող համակարգի համար։ Երկրորդ՝ չես կարող նկարները ներբեռնել a.k.a. download անել, եւ վերջում՝ ինչքան հասկացայ, չես կարող նշել ասենք «նկարել եմ նիկոն էսինչով, օգտագործել եմ այս չափսի լենս, ISO֊ն դրել եմ այսքան»
Լաւ, հասկացանք, Ինստագրամը նկարների տեղ չի։ Բա իրականում ինչի՞ տեղ ա։
Ինչքան էլ տխուր լինի, այս երկիրն է ապրում ինստագրամում։
Օրինակ, երեկ որոշեցի գնալ Հումմուս.Կիմչի, հասա տեղ, մէկ էլ տեսնեմ, որ փակ են։ Քարտեզ(ներ)ի վրայ ստուգեցի, բոլոր տեղերում էլ նշուած էր, որ աշխատում են երկուշաբթի։
Մտածեցի, դէ լաւ, երեւի վարսաւիրների նման են, երկուշաբթի հանգստանում են։
Կօֆէին գրեցի, որ իմանար, ինքն էլ անիմաստ չգնար։ Իսկ կէս ժամ յետոյ նա ասաց, որ ինստագրամում գրել են, որ էդ օրը փակ են լինելու։
Դէ հիմա, խնդրեմ, եթէ մէկը ինստագրամ չունի, ապա ո՞նց էր իմանալու։
Այսինքն, եթէ ինստագրամ չունես, ապա չես կարող նման պարզ բաներն անգամ իմանալ։
Ասածս ինչ ա՝ մենք ենք մեղաւոր էս վիճակի համար։ Ես ուղղակի ուզում եմ, որ մի հատ դատա֊սենթր պայթի, ու մի 24 ժամով անհասանելի լինի Ինստագրամը, զուտ ուզում եմ տեսնել թէ մեր բնակչութեան ռեակցիան ինչ ա լինելու։
Ասանկ բաներ…
Ասք համայնքների ամրագրած տիրոյթների եւ իրենց չօգտագործման մասին
Արդէն կէս տարուց աւել է ինչ գոյութիւն ունի համայնքներ.հայ֊ը, հայկական եւ հայաստանեան ՏՏ համայնքների կայքը։ Բայց մինչեւ այդ դոմեյնը ունենալը որոշել էի օգտագործել համայնք.հայ
տիրոյթը, սակայն երբ փորձեցի գրանցել, պարզուեց, որ զբաղուած է։
gg֊ն, OpenStreet Maps֊ը եւ ներգաղթը
Յիշում է՞ք՝ ասում էի՝ մեր տունը չկայ քարտեզի վրայ։ դէ խօսքը իհարկէ Գուգլի մասին է։ Մարդիկ մոռանում են, որ Գուգլի “ապրանքը” այդ ծրագրերը չեն, այլ մենք ենք, իսկ յաճախորդները՝ ռեկլամ անողները:
Միւս կողմից, շատ լաւ այլընտրանքներ կան շուկայում, օրինակ՝ OpenStreetMaps֊ը:
Երբ առաջին անգամ օգտագործում էի gg, մօտս Անդրոիդ հեռախօս էր որի Օպերացիոն Համակարգը փոխել էի՝ ազատԾԱ էր՝ այսինքն. Maps֊ի համար՝ OpenStreetMaps, Ծրագիր քաշելու համար՝ F-Droid, եւ այլն: Ամէն ինչ ազատ էր Գուգլից։ Ես էի ազատ գուգլից։
Այդ ժամանակ gg֊ն մօտս ցոյց էր տալիս OSM֊ով, բայց չգիտեմ տենց էին նախատեսել, թէ իմ հեռախօսի ՕՀ֊ից էր:
Ամէն դէպքում, արդէն մէկ ամիս է gg֊ն օգտագործում է OSM, նոյնիսկ iOS֊ի վրայ:
Էս փոփոխութիւնը շատ սպասելի էր: հաշուի առնելով թէ ինչքան թանկ ա Գուգլի Քարտեզի գինը ու թէ ինչքան մարդիկ են աւելացել երկրում, աւելի ճիշտ՝ երեւանում։ Միայն մի հարց է մօտս առաջանում. միայն փո՞ղն է հարցը:
Հասկանում եմ, բիզնեսի գլխաւոր նպատակը փող աշխատելն է լաւ բան տրամադրելով, լինի դա ծրագիր, յաւելուած թէ ծառայութիւն: Բայց փորձը ցոյց է տալիս, որ բիզնեսները միշտ նոյն սխալներն են անում։
Օրինակ, (ու այս մասին խօսելու եմ միւս շաբաթ՝ բարքեմփում), մենք օգտագործում ենք հեչ չճանաչուած FreeBSD, ի տարբերութիւն շատ յայտնի Linux֊ի։ Էդ չի նշանակում աւելի վատն ա, էդ չի նշանակում աւելի «թոյլ» ա, էդ ուղղակի նշանակում ա, որ FreeBSD֊ի հիմնադրամը էդքան փող չունի, մարկետինգ անի։
OpenStreetMaps֊ը համայնքային համակարգ ա՝ բոլորն իրաւունք ունեն փոփոխութիւն անեն, լաւացնեն եւ այլն։ Ու ես մեր տունն աւելացրել եմ, ու շատ բաներ եմ աւելացրել, օրինակ՝ Մաշտոցի անցումի տակ գտնուող Ամերիաբանկի մասնաճիւղը։
Բայց ինչո՞ւ անցնել OSM֊ին միայն փողի պատճառով, ախր OSM֊ի քարտեզը միշտ էլ աւելի լաւ է աշխատել Հայաստանում, համայնքը միշտ աւելի արագ է թարմացրել ամէն ինչ, իսկ ես ամիսներ է սպասում եմ Գուգլին։
Շատ ընկերութիւններ այս սխալն անում են, գնում են յայտնի բանի հետեւից, առանց հասկանալու, թէ ինչ խնդիրներ կարայ լինի ապագայում։ Առանց հասկանալու, թէ ինչ այլընտանք կայ, առանց հասկանալու, թէ յաճախորդին ինչ է պէտք։
Մի՛ եղէք Գուգլին աճակցող, իրենք վատն են, իրենք մեզ օգտագործում են։ Եթէ փող չես տալիս, ապա պրադուկտը դու ես։
Ու խնդալու ա, որ նոյնիսկ երբ բիզնեսն ա փողը տալիս, իրենց յաճախորդներին են օգտագործում։
Յոյս ունեմ, որ Menu֊ն էլ կանցնի OSM֊ի, մնացած հայաստանեան ծրագրերն էլ։
Ասանկ բաներ…
Ասք Պարսիկ Առաքիչի եւ Իսպանական Առաքման մասին
Երեկ գիշեր, ինչպէս միշտ, սոված էինք։ Արագի մէջ մտայ Գլովոյի էփը եւ Աբու Հակոբից պատուիրեցի ֆալաֆել եւ սուջուխ։
Կէս ժամ անց զանգ եմ ստանում, առաքիչն է, ասում է (անգլերէնով) «կը ներէք, ձեր դամաֆոնը երեւի չի աշխատում, ես փորձեցի ձեր նշած համարները, բայց խնդիրը տուեց»։ Ասացի իրեն, որ խնդիր չկայ, ես հիմա կիջնեմ ներքեւ։
Տեսայ, որ դիմացի շէնքի մօտ է կանգնած։ Մօտեցաւ ինձ, տուեց առաքանին եւ զրուցեցի իր հետ, անգլերէնով.
— Հայերէն խօսո՞ւմ ես
— Միքիչ, բայց անգլերէն եմ նախընտրում
— Որտեղի՞ց ես
— Պարսկաստանից
— Ահ, յաճելի է եղբայր։ Դու ճիշտ հասցէով ես գնացել, ուղղակի մեր շէնքը Ա֊ով է վերջացնում, որը չկայ քարտեզի վրայ։
— Ոչինչ։ Ձեր համարը նշած էր։
Հիմա, մարդը իր գործը ճիշտ է անում՝ զանգել միայն այն ժամանակ երբ խնդիր է լինում։ Սակայն եթէ «տեղացի» առաքիչ լինէր, ապա անկախ ամէն ինչից զանգում են, այս երկրում ամէն ինչ զանգելով ա, միշտ։
Իսկ Գլովոն ենք սկսել օգտագործել որովհետեւ, դէ, Menu.am֊ի էփը տեսե՞լ էք, կամ կայքը, լաւը չի, բնաւ։ Շատ ուրախ եմ, որ նորմալ մրցակցութիւն կայ։
Իսկ քարտեզի պահով, դէ, արդէն քանի ամիս է Գուգլին ուղարկել եմ, որ այստեղ սենց շէնք կայ, բայց բանի տեղ չեն դնում։ Միւս կողմից՝ OpenStreetMaps֊ում ամէն ինչ աւելի ճիշտ է Հայաստանում։
Ասանկ բաներ…
«Ինչպէս էք»֊ը որպէս «զեղչի քարտ»
Այսօր օֆիս գնալուց թիմին գրեցի թէ ի՞նչ բերեմ հետս եւ անդամներից մէկն ասեց «ելակ կը բերե՞ս 🥺»։
Ճանապարհին մտայ Ամիրեան֊Մաշտոց խաչմերուկին գտնուող ՍԱՍ խանութը։ Յիշեցի, որ այդտեղ մրգեր չունեն եւ որոշեցի դրսից առնել։
Խանութի դիմաց կանգնած էր մի երիտասարդ, ով վաճառում էր ելակ ու ցոգոլ։ Մօտիկացայ իրեն.
— Բարեւ ձեզ, ինչպէ՞ս էք։
— Լաւ, դո՞ւք։
— Լաւ, մերսի։ Ելակն ի՞նչ արժէ։
— [Էս] Ութ հազար եւ [սա] հինգ հազար… որ հարցրեցիք «ինչպէ՞ս էք» ձեր համար եօթ հազար եւ չորս հազար։
— Չորս֊հազարանոցից մի տուփ, խնդրում եմ։
Ասանկ բաներ…
Գիւմրի, օր առաջին
Արդէն քանի շաբաթ է ինքներս մեզ համոզում ենք «պէտք է Երեւանից դուրս գալ», ու չնայած նրան, որ Երեւանում շատ բան կայ անելու, հիմնականում մեր օրը միշտ նոյնն է անցնում՝ տուն֊գործ֊գործ֊տուն։
Վերջապէս որոշեցինք, որ գնալու ենք Գիւմրի։ Մեր ընկերներից մէկը՝ Ջէքը, եկել է Հայաստան, իսկ մենք մեղաւոր էինք զգում, որ իր առաջին գալստի ժամանակ՝ անցեալ տարի, իրեն ոչ թէ միայն Երեւանից դուրս չէինք հանել, այլ նոյնիսկ՝ կենտրոնից։
Ուրիշ քաղաք «գնալ ու մնալ»֊ու համար երկու պահանջ կայ բաւարարելու՝ գտնել գնալու միջոց, գտնել մնալու տեղ։